คุณแม่ศรีมาตาจี นิรมลา เทวี เป็นทั้งคุณแม่และคุณยาย รวมถึงเป็น “คุณแม่ทางจิตวิญญาณ” ของสหจะโยคีทั่วโลก คุณแม่มีเชื้อสายราชวงศ์อินเดีย และบิดาของคุณแม่เคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอินเดียคนแรก คุณแม่มีความสัมพันธ์อันใกล้ชิดกับมหาตมะ คานธี

คุณแม่เป็นภรรยาของ Sir C.P Srivastava นักการทูตผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งเลขาธิการสหประชาชาติด้านองค์การเดินเรือนานาชาติ คุณแม่เกิดในครอบครัวคริสเตียนที่อินเดีย เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 1923

ในวันที่ 5 พฤษภาคม 1970 คุณแม่ได้เปิดจักระสหัสราระ (Sahasrara) ของมนุษยชาติ ทำให้ผู้ใดก็ตามที่มีความปรารถนาสามารถรับ การตื่นรู้ รู้จักตนเอง (Self-Realisation) โดยการปลุกพลังจิตวิญญาณที่อยู่ในตัวเราที่เรียกว่า กุณฑาลินี หลังจากนั้นคุณแม่ได้เริ่มเผยแผ่การตื่นรู้นี้อย่างเป็นระบบโดยใช้เทคนิคสหจะโยคะที่คุณแม่พัฒนาขึ้นเอง

คุณแม่ไม่รับเงินค่าเสียเวลา ค่าความรู้ หรือการให้การตื่นรู้ คุณแม่ทำงานและเดินทางอย่างไม่เหน็ดเหนื่อยมากกว่า 40 ปี เพื่อนำสหจะโยคะไปสู่ผู้แสวงหาจากทั่วโลก คุณแม่ได้รับการยกย่องจากผู้คนนับแสนในกว่า 130 ประเทศ ว่าเป็น “คุรุทางจิตวิญญาณที่มีชีวิตที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก"

คุณแม่ศรีมาตาจี นิรมลา เทวี เกิดเมื่อวันที่ 21 มีนาคม 1923 ที่เมืองชินด์วารา อินเดีย พ่อแม่คริสเตียนของคุณแม่ คือ Prasad และ Cornelia Salve ตั้งชื่อท่านว่า “นิรมลา” ซึ่งหมายถึง “บริสุทธิ์” บิดาของคุณแม่เป็นทนายและนักวิชาการผู้ชำนาญ 14 ภาษา แปลอัลกุรอานเป็นภาษาฮินดี ส่วนมารดาของคุณแม่เป็นผู้หญิงคนแรกของอินเดียที่จบปริญญาเกียรตินิยมด้านคณิตศาสตร์

พ่อแม่ของคุณแม่มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในขบวนการอิสรภาพของอินเดีย และในวัยเด็กคุณแม่มักอยู่กับมหาตมะ คานธีที่อาศรม ในวัยสาวคุณแม่ก็เข้าร่วมขบวนการอิสรภาพและถูกจำคุกในปี 1942 เนื่องจากเข้าร่วมขบวนการ Quit India Movement คุณแม่ศึกษาแพทยศาสตร์ที่ Christian Medical College ใน Ludhiana และ Balakram Medical College ใน Lahore

วิธีการทำสมาธิผ่าน Self-Realisation ที่คุณแม่พัฒนาขึ้นเรียกว่า สหจะโยคะ (Sahaja Yoga) คุณแม่เดินทางสอนในยุโรป ออสเตรเลีย และอเมริกาเหนืออย่างต่อเนื่องในปี 1980’s โดยสอนฟรีแก่ผู้สนใจ ในปี 1990’s การเดินทางขยายไปยังอเมริกาใต้ แอฟริกา ยุโรปตะวันออก เอเชีย และภูมิภาคแปซิฟิก